Site Overlay

Cursus Diersporen en Spoorzoeken

Je herkent dit vast wel. Je komt veel buiten en maakt mooie wandelingen in de natuur. Maar veel dieren krijg je niet te zien. Alhoewel je genoten hebt van je tocht buiten zou je toch graag meer van de dieren meekrijgen. Wat je vermoedt klopt, de dieren zijn er wel, maar ze hebben geleerd zich voor ons te verstoppen. Maar ze laten allemaal wel sporen achter. In deze cursus leren wij jou deze sporen te herkennen en te interpreteren. Denk hierbij aan pootafdrukken, uitwerpselen, haren, veren en nog véél meer. Met kennis van diersporen zal buiten zijn nooit meer hetzelfde zijn!

Deelnemers krijgen uitleggen over sporen op een zandpad.
Deelnemers krijgen uitleg over sporen die ze zojuist bestudeerd hebben.

Voor wie

Het maakt niet uit of jij een natuurgids, groene professional, natuurfotograaf of ‘gewoon’ een natuurliefhebber bent. Over een periode van een half jaar gaan je met een enthousiaste groep deelnemers in het veld aan de gang met onze ervaren instructeurs. Je bekijkt online video’s om je voor te bereiden op de praktijk in het veld. Als je wil is er een Facebook- en een Whatsappgroep beschikbaar om tussendoor feedback te krijgen of om contact te houden met de andere deelnemers. Gedurende de cursus hebben je gratis toegang tot onze digitale Diersporengids.nl. Je hebt geen voorkennis nodig. Onze cursussen zijn zó vormgegeven dat we doorbouwen op jouw niveau.

Praktische informatie

Alle velddagen zijn van 10:00-15:00. Diverse locaties op de Veluwe en in de IJsselvallei. Groepsgrootte maximaal twaalf personen. Vervoer van en naar de locaties is niet inbegrepen.

Benodigdheden

Goede buitenkleding, notitieboekje & potlood, dagrugzak, veldgidsen, drinken en lunch. Eventueel verrekijker en fotocamera. De veldgidsen van Weylin Tracking zijn met korting op de cursusdagen te koop.

Een das staat in het bos en kijkt in de richting van de fotograaf.
Deze foto zou nooit gemaakt zijn zonder kennis van diersporen. Door middel van sporen kon ik (Jeroen van Weylin Tracking) een wissel vinden die actief in gebruik was. Het was zelfs mogelijk de looprichting en het tijdstip waarop dassen er gebruik van maken te bepalen via de aanwezige sporen.

Prijs

Kosten €595,- (inc. BTW) waarvan €195,- als aanbetaling bij opgave. Na ontvangst van de aanbetaling is de plek definitief gereserveerd. Betaling in termijnen is mogelijk.

Data en beschikbaarheid 2024

Momenteel geen cursus om op in te schrijven. Maar je kan je interesse doorgeven door het onderstaande formulier in te vullen. We nemen dan contact op wanneer er weer een cursus ingepland wordt!

Indien een cursus vol is, kunt u desgewenst op de wachtlijst geplaatst worden. Ook kunnen we je alvast vrijblijvend op de lijst voor de volgende cursus zetten. Je krijgt dan bericht zodra de data daarvan bekend zijn. Op de hoogte blijven van alle nieuwe cursussen? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief en ontvang ook downloads, kortingen, sporentips en exclusieve video’s.

Opgave

Bekijk onze algemene voorwaarden en privacy policy hier.

Voor de velddagen kiezen we afwisselende gebieden op de Veluwe en in de IJsselvallei.

Omschrijving

Tijdens de cursus Diersporen en Spoorzoeken neem je deel aan workshops verdeeld over een half jaar. Elke workshop behandelt een aspect van diersporen. Tussen de workshops door oefen je het geleerde in je eigen omgeving. Op deze wijze is er echt tijd een bepaald onderwerp uit te diepen. Eerst in een workshop onder begeleiding van een ervaren instructeur. Vervolgens maak je het geleerde eigen in je vertrouwde omgeving. Een besloten Facebook groep is beschikbaar voor feedback en extra ondersteuning. Online video’s worden gebruikt voor theoretische onderdelen. Gedurende de opleiding hebben cursisten gratis toegang tot onze innovatieve Diersporengids.nl.

De workshops worden gegeven op afwisselende locaties in het midden en oosten van het land. We beginnen om tien uur, en eindigen rond drie uur in de middag. Soms kan er sprake zijn van een uitloop. Elke dag heeft een hoofdthema maar we gaan ook ter plekke spoorzoeken en worden graag verrast door wat we daar vinden. In elk geval zitten de hoofden van de deelnemers aan het eind van de dag boordevol nieuwe informatie! De opleiding wordt afgesloten met een kort schriftelijk examen en een diploma.

Meestal zijn er twee instructeurs aanwezig. Meer informatie over de instructeurs is hier te vinden. Veel van de locaties zijn bereikbaar met het openbaar vervoer. Een enkele keer ligt deze iets verder. Waar mogelijk kunnen we deelnemers met elkaar in contact brengen zodat mensen kunnen samen rijden.


Dag 1: Spoorzoeken
In deze eerste workshop behandelen we de basis voor het spoorzoeken. Zonder een degelijk fundament staat geen huis! Wat nemen we mee het veld in? Je kan te veel mee nemen, maar ook te weinig. Je moet ook leren zien waar je sporen vinden kan. Dat gaan we doen door het landschap te lezen, maar ook een kaart. Elk dier maakt anders gebruik van het landschap, en met dat besef komt de kennis waar op zoek te gaan. En hoe meet je die sporen vervolgens op zodat je deze opzoeken kan in een veldgids? En als je er dan alsnog niet uitkomt, hoe leg je een spoor (fotografisch) vast zodat een derde persoon zonder voorkennis het spoor juist beoordelen kan? Ook gaan we je helpen met een vast sporengebied in je eigen gebied en het vinden van een zitplek (sit spot). Dit zullen de plekken zijn waar je de kennis van de opleiding verder zult uitdiepen.

Deelnemers hebben tijdens de cursus toegang tot Diersporengids.nl.

Dag 2: Prenten
De prent, spoorzoekertaal voor een voetafdruk, is hèt schoolboek voorbeeld van een dierspoor. Een prent vertelt veel meer over een dier dan je in eerste instantie zou kunnen denken. Het vertelt je over welk dier het gemaakt heeft. Maar ook over het geslacht en de leeftijd. De vorm kan ons nog veel meer vertellen. Want waarom heeft een hoefdier eigenlijk hoeven? En hebben katten de nagels doorgaans ingetrokken terwijl honden dat niet doen? We gaan leren denken vanuit het dier, geen rijtjes drillen. Waarom is een voetvorm zo geëvolueerd? Zo ontstaat een dieper begrip waarom de prent eruitziet zoals deze voor je op de grond ligt. Ook wanneer deze slechts gedeeltelijk zichtbaar is, of het voor jou een onbekend dier betreft.

Dag 3: Gangen
Een gang is de wijze waarop een dier zich heeft voortbewogen. Elk dier heeft zijn eigen standaardgang. Een ree stapt al knabbelend door het bos, een marter hoopt met zijn martersprong een prooidier te verrassen. Een ree in draf voelt zich onrustig, in galop is er volop paniek. Het herkennen van de gang verteld ons dus wat over hoe het dier zich voelde en wat het deed. Bij onduidelijke prenten kan de gang ons ook helpen bij de determinatie van de maker. Wanneer een verregende kattenprent op een marterprent lijkt maar duidelijk in stap heeft gelopen is marter onwaarschijnlijk. Ook is herkennen van de gang de basis voor het sporen volgen, het dier over langere afstand kunnen volgen.
Uitgelegd in vrijwel elk sporenboek, maar slechts weinigen die de kennis daaruit opnemen kunnen. Jeroen heeft een workshop ontwikkeld waarmee iedereen zich deze kennis eigen maken kan. Op interactieve wijze leer je te denken vanuit het dier. Op deze wijze kan je na enige oefening de bewegingen van een dier ‘lezen’, ook die buiten de standaard gangen vallen.

De gang van een haas. Vier pootafdrukken in het zand met de voeten van deelnemers die ernaar kijken.
De gang is de wijze waarop gelopen is. Die geeft veel informatie, bijvoorbeeld over welk dier het achtergelaten heeft. Hier zijn door het droge weer slechts gaatjes in het zand zichtbaar. Maar de gang laat ons zien dat het door een haas gemaakt is.

Dag 4: Sporen I
Het Nederlands is gezegend met één woord waar alle soorten sporen van dieren worden ondergebracht: sporen. In het Engels worden ze gesplitst in track (voetsporen) en sign (alle andere sporen). In de workshops prenten en gangen werden de voetsporen reeds behandeld. In deze workshop behandelen we de andere sporen. We gaan kijken wat uitwerpselen ons vertellen over de maker. Er zijn verschillende aspecten van uitwerpselen die ons veel vertellen. Denk bijvoorbeeld aan de vorm, inhoud en locatie. Dieren wonen natuurlijk ook ergens. Ze doen dat allemaal op hun eigen manier. Soms verschillen die erg van elkaar, soms lijken ze ook erg op elkaar. Want wanneer is een holletje in de grond van een bosmuis, of een woelmuis? Verder kijken we naar vraatsporen, insectensporen en nog veel meer.

Forensische stijl kaartjes staan geprikt in het zand bij diverse diersporen. Bij elk kaartje zit een deelnemer een dierspoor te bestuderen.
Welk dier is dit? Wat is hier gebeurd? Deelnemers bekijken gemarkeerde sporen en beantwoorden individueel de vragen die daarna met zijn allen besproken worden.

Dag 5: Leren waarnemen

Sta stil. De bomen voor je en het struikgewas naast je zijn niet verdwaald.
Waar je bent is Hier, en je moet het behandelen als een krachtige vreemdeling,
en het toestemming vragen het te leren kennen, en jou te leren kennen.
Het bos ademt. Luister. Het antwoord, ik heb deze plek rond jou gemaakt.
Als je weggaat kom je misschien terug, en noem je het Hier.
Geen twee bomen zijn hetzelfde voor de raaf,
geen twee takken hetzelfde voor de winterkoning.
Als je niet weet wat een boom of tak doen, dan ben je waarachtig verdwaald.
Sta stil, het bos weet waar je bent. Je moet het jou laten vinden.
“Verdwaald”, door David Wagoner

In deze workshop gaan we ons bewust worden van onze invloed op onze omgeving. Wij zijn de gehele dag gericht en met focus bezig. We gunnen ons nog maar weinig rust. Zelfs in het bos walsen we op zo’n tempo door dat dieren zich reeds lang uit te voeten gemaakt hebben ruim voordat we ze kunnen zien. In deze workshop leer je je cirkel van verstoring kleiner te maken dan de cirkel van waarneming. Dat, tezamen met alle kennis opgedaan in deze jaaropleiding maakt bijzondere ontmoetingen mogelijk. We sluiten de dag af met enkele werkvormen om nog meer sporen te leren.

Dag 6: Spoorvolgen
In deze workshop gaan we sporen leren volgen. Het staat ook wel bekend onder de Engelse term trailing. Dat vergt weer heel andere vaardigheden als bij het determineren van enkele sporen. Het volgen van een groot dier op een zandpad is één, maar wat wanneer die het pad verlaat en zijn weg vervolgd op de humusrijke ondergrond? Ook gaan we zogenaamde pressure releases leren zien. Het lijkt nu misschien onmogelijk te kunnen zien of iemand bijvoorbeeld naar links of naar rechts keek. Maar met enige oefening kan iedereen dit leren zien.
Een spoor daadwerkelijk kunnen volgen is erg leuk om te kunnen doen. Het geeft een inkijk in de wereld van het dier welke anders verborgen was gebleven. We zijn voor deze workshop in een sporenrijke omgeving waar we het spoor van een dier gaan oppakken en volgen. Ook bestuderen we onze eigen voetafdrukken, want uiteindelijk is er geen verschil in de pressure releases van dier en mens.

Dag 7: Sporen II & Certificaat Uitreiking
De laatste workshop gaan we nog meer sporen behandelen die niet in voorgaande workshops behandeld zijn. Ook kunnen we onderwerpen waar nog extra uitleg gewenst is, of gemiste workshops behandelen. Daarna is het tijd voor een toets waarin jij en wij de cursus gaan evalueren. We sluiten de cursus af met een drankje in een prachtige omgeving.