Site Overlay

Spoorzoeken in Israël

Geplaatst: 15 november 2022

We zijn weer terug uit Israël, van een korte op diersporen gerichte reis. We zijn Tom, vrijwilliger van het eerste uur, en Jeroen, eigenaar van Weylin Tracking. Wat was het een geweldige reis. Vijf dagen lang op pad met mensen die net zo gepassioneerd zijn over diersporen als wijzelf. In deze blog een verslag van onze reis. Je begrijpt, met een keuze uit zoveel sporen en zichtwaarnemingen van prachtige dieren moet ik een beetje selectief zijn. Maar heb je een abonnement op Diersporengids.nl, verwacht dan een serie artikelen die alle sporen behandelen die we gevonden hebben. Ook volgt er nog een driedelige vlog serie. Blijf ons in de gaten houden via de nieuwsbrief en social media.

‘Lefty’

De prent van Lefty in een natuurgebied in Israël. Duidelijk is te zien dat de rechter schaal een sterke vergroeiing heeft.
Een prent van ‘Lefty’.

We waren de eerste nachten te gast bij Asaf Ben David. Hij werkt op de afdeling zoogdieren van de universiteit van Tel Aviv. Net als ons is hij zeer geïnteresseerd in spoorzoeken, en heeft er inmiddels ook meerdere boeken en zoekkaarten over gepubliceerd. De eerste ochtend bezochten we een natuurreservaat niet zo ver van Tel Aviv, samen met Omri Shkotai. Doel was het trailen van gazelles.

Al snel vonden we vele interessante sporen op het zand. Van de alom aanwezige goudjakhalzen, maar ook stekelvarken, gerbil, wilde zwijnen en meer. We hadden geluk, we vonden ook al snel de sporen van drie foeragerende gazelles. Twee vrouwtjes en één mannetje. Het mannetje had een typische afwijking. De binnenste schaal van zijn linkervoorhoef had een afwijkende groei naar binnen toe. Hij is dus makkelijk te herkennen en wordt Lefty genoemd.
We volgden het spoor over de zandduinen, afwisselend door Tom, en dan ikzelf, Jeroen. Onderweg was het soms moeilijk om geconcentreerd op het spoor te blijven. Er waren ook zoveel prachtige sporen te vinden! Uiteindelijk hadden we tòch geluk, een meter of honderd verderop hebben we één van de twee vrouwtjes kunnen zien.

De gevolgde gazelle.

Vlak voordat Asaf ons oppikte van de parkeerplaats spotte ik nog een pileated kingfisher. Wat een geweldige vogel is dat! Er schijnen hier drie verschillende ijsvogels voor te komen. Naast de soort die wij ook hebben de pileated kingfisher en de pied kingfisher. Het ging helaas te snel om een foto te kunnen maken… Maar ik zou later deze reis nòg eens een kans krijgen. Stay tuned!

De woestijn

Drie spoorzoekers: Tom, Asaf en Jeroen in de woestijn van Israël.
Tom, Asaf en ikzelf, Jeroen in de woestijn.

In de middag reden we zuidwaarts, tot vlakbij de grens met Egypte. Dit was echt serieus woestijn, zand zo ver als je zien kon. Naast heel veel sporen van insecten en reptielen vonden we toch ook hier weer sporen van zoogdieren. Die toch kunnen overleven in deze droge omgeving. Een prachtig spoor van een Kaapse Haas doet ons er weer aan herinneren dat ook hier de dieren zich aan bepaalde wetmatigheden houden. De voorvoeten tonen nauwelijks een middenvoetskussen en de gang is precies zoals de hazen bij ons. Eerst de twee voorvoeten, met daarachter die iets schuin van elkaar geplaatste achtervoeten. Door gestructureerd bezig te zijn met diersporen kun je ook in het buitenland snel veel sporen determineren.

Vier prenten van een Kaapse Haas in het zand. Diersporen in Israël.
Een prentgroep van een Kaapse Haas in galop.

In de namiddag trokken we verder de woestijn in en hadden het geluk zowel een wilde ezel als een mannetje gazelle te spotten. Binnenkort volgen nog uitgebreide video’s op ons YouTube kanaal. Dan laat ik er meer van zien. Na het bezoeken van een grot met onder andere prachtige sporen van stekelvarkens liepen we terug naar de auto. Wat een prachtig licht is er toch in de woestijn. En zie ik het nou goed? Ja echt, daar zit een klapekster! Wat een geluk om dit alles vast te kunnen leggen in de laatste foto van dag een.

Een klapekster op een struik in het laatste warme licht.
Een klapekster in het laatste licht.

Hyena, dichterbij dan we denken

De volgende ochtend gingen we samen met Asaf op zoek naar hyena sporen. Niet ver van zijn huis is een prachtig gebied met heuvels en veel begroeiing. Voor vogelaars een waar paradijs. We waren net uit de auto toen twee goudjakhalzen ervandoor gingen. Wat prachtig! Helaas tè snel voor mij om een foto te kunnen maken. Maar de ervaring was er niet minder om. Bij de wandeling troffen we wederom vele prachtige sporen aan. Maar helaas geen hyena sporen…

De hilariteit was groot toen we terugkeerden bij de auto. Want nog geen twee meter naast de auto vonden we prachtige sporen van, jawel, een hyena! Als bonus er vlak naast een dubbelprent van een goudjakhals. Je hoeft niet altijd ver te lopen om te kunnen vinden wat je zocht!

Diersporen in Israël: een spoor van ene hyena en een dubbelprent van een goudjakhals.
Links een prent van een voorvoet van een hyena. Rechts een dubbelprent van een goudjakhals.

De prenten van hyeana’s zijn geweldig. Ze hebben alle kenmerken van de prent van hondachtigen. Een driehoeksvormig middenvoetskussen, en duidelijke afdruk van tenen 2, 3, 4 en 5. Maar als je goed kijkt, zie je dat er een draaiing in zit. Alsof een kleine tornado de prent in het midden heeft vervormd. Het heeft meerdere kenmerken die typisch voor hyena zijn. Binnenkort meer hierover op Diersporengids.nl. Overigens behoren ze niet tot de hondachtigen, maar vormen ze een eigen biologische groep die ook nog eens meer verwant is met katachtigen dan hondachtigen.

Het strandleven

Na een busrit van twee uur komen we aan in Nahariyya, een kustplaats in het Noorden van Israël. We worden opgepikt door Offer Abel, instructeur in primitieve kunsten. Ook hij is een vervend spoorzoeker en heeft een prachtige plek uitgekozen om te beginnen. Na een lunch (pita met falafel) trekken we de duinen in, richting strand. De duinen worden gebruikt door motorrijders. Dat heeft zijn voor- en nadelen. Ze maken het zand goed los, waardoor prenten goed registreren. Maar als ze rondrijden nadat die prachtige sporen zijn gemaakt, dan is er voor ons niet veel meer over… Offer vond in de ochtend prachtige sporen, dus we blijven zoeken en lopen richting het strand. Ook hier hebben we weer veel geluk! Prachtige sporen van reptielen zoals hagedissen, skinken, schildpadden en ook weer stekelvarkens. Prachtige sporen rijker lopen we tussen de palm- en eucalyptusbomen terug naar de auto.

Palmboom met dadels met op de achtergrond de ondergaande zon.
Zonsondergang in Nahariyya.

IJsvogels: tweede kans

De volgende dag nam Offer ons mee naar het Westen. Daar ontmoetten we Or Berghaus met zijn familie. Deze namen ons mee naar een deels drooggevallen visvijver. Ook hier weer prachtige sporen, onder andere van schildpadden. Die staan inmiddels ook al op onze digitale sporengids. Neem maar eens een kijkje bij het paspoort van de schildpadden (abonnement benodigd). Maar hier kreeg ik een tweede kans op het fotograferen van de ijsvogels! De pied kingfishers zag ik al diverse keren vliegen. Het is een grote ijsvogel die biddend boven de vijver op zoek was naar vissen. Het lukte me al vrij snel ze te fotograferen. Maar zoals vaak met vogels in de lucht, met een saaie blauwe achtergrond. Het is ook nog eens vrijwel altijd onbewolkt in Israël…

Totdat we rond de vijver gelopen waren (en Offer dolgelukkig was met zijn eerste lepelaar prenten). Ik zag een pied kingfisher aankomen vliegen, met bergen en dorpjes op de achtergrond. Hoe geweldig is dat!

Het is niet een foto met een beeldvullende vogel, tegenwoordig zo gewild voor social media. Maar een foto die ook het landschap laat zien waar de vogel voorkomt. Ik vind dat juist geweldig. Mocht je deze blog op je mobiel lezen, zoom vooral even in. De vogel staat rechtsboven in de foto 😉

Ook de pileated kingfisher liet zich nog zien. Dit is echt een bizarre ijsvogel. Waar ‘onze’ ijsvogel reeds een buiten proportioneel grote snavel heeft, is deze uitgerust met een nòg grotere snavel. Ik heb er een foto van gemaakt, maar omdat hij op een saaie stroomdraad zat, met een blauwe achtergrond. Ik zal de ruimte hier gebruiken voor andere foto’s 😉 We sloten de ochtend af met een heerlijke picknick waarna we wederom naar een nieuw gebied afreisden.

De pied kingfisher boven een visvijver in Israël.

Het gebeurde in het Westen

Groepsfoto, met alle spoorzoekers van deze tocht.
Tom, Offer, Offer, Neta, Dror, Or en Jeroen.

In de middag reden we richting het Westen. Helemaal naar de grens met Jordanië. Wat heeft Israël toch een geweldige variëteit in landschappen. Het is duidelijk dat we hier nog eens terug moeten komen. Maar later meer daarover.

In de ochtend hadden we de prachtige nesten gevonden van spaanse mussen. Niet ver van de auto’s vlogen ze nu ook rond en kreeg ik de kans er eentje op de foto te zetten. Daar wordt ik natuurlijk erg blij van. Als je me kent weet je dat ik graag fotografeer. En daar horen ook dieren bij. Die foto’s gebruik ik in onze gidsen, of ze hangen gewoon hier thuis bij mij aan de wand 😉

Een nest van spaanse mus, bestaande uit droog gras. In een inzet is een spaanse mus te zien op een tak.
Het nest van een spaanse mus. Inzet: een spaanse mus.

Ook in dit gebied weer een keur aan prachtige sporen. Onder meer van das, stekelvarken, grond kakkerlak, schorpioen en nog veel meer. Voor de reis had ik de hoop veel slangensporen te kunnen vinden. Maar ondanks dat het prachtig weer was, en zeker warm naar onze maatstaven, was de temperatuur gezakt. Dat betekent dat de slangen minder actief worden. In de woestijn bij Egypte hadden we een vers spoor van een sandracer gevonden. In dit gebied vonden we ook een slangenspoor, waarschijnlijk van een adder.

Een slingerend spoor van een slang in het zand.
Het slangenspoor, gevonden in een grot.

Stop! Stop! Stop!

De volgende dag zijn we weer terug bij Asaf. Omdat we nog de tijd hebben bezoeken we nog één gebied. Ook nu weer wanen we in een geheel nieuwe wereld. Over een slingerende bergweg die ons aan Zwitserland doet denken bereiken we een bosrijk gebied in de bergen. We stappen uit en vinden al snel sporen van damherten. Niet ‘onze’ damherten, maar Dama dama mesopotamica. Als wij dit spoor in Nederland zouden vinden, zouden we het zonder twijfel als een edelhert determineren. Breed, rond voorop de prent en ook flink groot. Je blijft je verrassen!

Dan is het onvermijdelijk dat we de autorit terug naar het vliegveld beginnen. Maar als snel ziet Tom iets op de weg en roept; stop, stop, stop! Ik pak mijn camera en ren samen met Tom de auto uit. Tom spotte een kameleon die over de weg liep. Felgroen, en heen-en-weer wiegend liep het prachtige diertje de weg over. Volgens Asaf doet hij zo een blaadje na die over de weg geblazen wordt. Aan de andere kant van de weg verdwijnt hij al snel een bosje in. Ik doe mijn best, maar kan het dier gewoon ècht niet meer vinden. “Dat is zijn verdediging”, begint Asaf. “Ze veranderen van kleur, en dan zie je ze gewoon niet meer”. Geen foto, maar wèl een prachtige waarneming rijker.

Nog een keer

Voor corona hadden we reeds een groepsreis gepland. Die kon toen helaas niet doorgaan. We plannen deze reis wederom in september 2023. Momenteel zijn we druk bezig de reis vorm te geven. Maar we gaan zeker naar dezelfde gebieden als Tom & ik zijn geweest. Geef je reeds op, of blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief. Zo blijf je ook op de hoogte wanneer de video’s van deze reis beschikbaar zijn. Met nog veel meer sporen èn opnamen van dieren.

September 2023

Ga jij met ons mee?

Het zit nog in de planningsfase, maar als jij zeker wilt zijn van een plekje kan je je alvast vrijblijvend opgeven. Zodra alle gegevens beschikbaar zijn neem ik contact met je op. En dan beslis je pas of je daadwerkelijk meegaat.